Zo, weer een seizoen achter de rug. Een seizoen waarin vele supporters hadden gehoopt dat er voortgebouwd zou worden op de successen onder Mario Been, veranderde al snel in een seizoen van ‘puin’ ruimen en de broekriem aantrekken. Jongens die een jaar geleden nog geglansd hadden tegen roemruchte clubs als Spartak Moskou en Udinese mochten via de achterdeur Nijmegen verlaten: te hoog in de bol, te slappe coaching, te slechte mentaliteit, te duur, wie het weet mag het zeggen.
Een geruststellende gedachte is wel dat het verwachtingspatroon voor het komende seizoen bij de meesten van ons tenminste weer realistische vormen begint aan te nemen. Een plekkie ergens bovenin het rechterrijtje, daar kunnen we weer mee leven. Dromen over nieuwe Europese avonturen mogen de koelkast in. De komende seizoenen moeten we vooral het hoofd boven water houden en proberen in de hoogste klasse van het betaald voetbal te blijven. In ieder geval tot de komst van dat lang beloofde maar steeds weer verder van ons weg glippende nieuwe stadion. Termen als ‘aansluiten’ en ‘doorpakken’ hebben plaats gemaakt voor ‘overleven’ en ‘aanklampen’.
Op de officiële site gaven Jacco en Carlos netjes openheid van zaken aangaande de financiële situatie, waarvoor hulde. Er zijn naar men zegt maar weinig profclubs in Nederland waar het bestuur zo open en transparant is richting de supporters. Wat ik dan echter weer niet begrijp is hoe we met al die transparantie toch keer op keer weer in hetzelfde schuitje terecht komen. In 2003 kon een totale ineenstorting slechts worden afgewend door het stadion voor 12 miljoen te verkopen aan de gemeente. Na die transactie vertelde het bestuur ons enthousiast dat door middel van bezuinigingen en het realiseren van hogere inkomsten in het seizoen 2003/2004 weer een sluitende exploitatie verwacht werd. De begroting zou dan weer structureel op orde zijn. En let op: "Zonder dat daar inkomsten uit transfers voor nodig zijn."
Klinkt goed. Toch zaten we in januari 2007 ineens weer in Categorie 1. Negen miljoen schuld was er, opgebouwd in zo’n drie jaar tijd. Maar we hoefden ons echt geen zorgen te maken, want volgens toenmalig voorzitter Paes was NEC ‘kerngezond’. Die 9 miljoen schuld kwam namelijk door een aanpassing in de richtlijnen van de KNVB en 5 miljoen daarvan was achtergesteld vermogen afkomstig van de investeerders die dat toch niet gingen opeisen. Investeerders? Spelerstransfers en dergelijke zouden toch niet meer bepalend zijn voor onze structurele begroting?
Drie jaar later is het dus weer raak. Het bestuur gaf zelf op de laatste supportersavond al volmondig toe dat er jaarlijks zo’n twee miljoen meer wordt uitgegeven dan eigenlijk verantwoord is, al was dit blijkbaar noodzakelijk om aan te blijven haken in de Eredivisie. Een nogal pover excuus voor slecht financieel beleid, maar gezien de recente problemen bij clubs als Feyenoord, Willem II en NAC zijn onze bestuurders blijkbaar niet de enigen die op deze manier denken. In plaats van eens allemaal rustig met elkaar om de tafel te gaan zitten jagen de clubs in ongebreidelde ambitie elkaar de afgrond in. Een gemiddelde manager uit het bedrijfsleven zou er een hartverzakking van krijgen. De Raad van Commissarissen is dacht ik aangesteld om een oogje in het zeil te houden aangaande dit soort praktijken, maar van onze RvC hoor je eigenlijk nooit iets.
Nou ja. Het zal allemaal wel. Er is de laatste tijd op diverse sites al zo veel geschreven over mismanagement en koppen die moeten rollen en het doorbreken van de kliekjesvorming in de verschillende geledingen van de club, dat niemand waarschijnlijk meer zit te wachten op een zoveelste galspuw-column. Bovendien lijken er bij onze club zo veel belangengroepjes en conflicterende visies rond te zwemmen dat het voor de gemiddelde supporter toch allemaal nauwelijks meer te volgen is. Wij fans willen een type Hans van Delft, iemand die duidelijk namens de hele club belooft dat we elk jaar structureel om Europees voetbal gaan spelen en iemand die we saamhorig neer kunnen sabelen zodra alles mis loopt.
Want zo werkt het natuurlijk wel: wij zijn als supporters collectief korte termijn denkers en opportunisten. Succes moet snel komen en is ook zo weer vergeten als het even minder gaat. Daarbij zijn begrippen als clubtraditie en integriteit populair als het goed gaat en raken ze snel weer ondergeschikt in tijden van tegenspoed. Als supporters gaan we er maar al te graag prat op dat NEC een echte ‘volksclub’ is en dat het bestuur er veel meer aan zou moeten doen om inhoud te geven aan dit concept. Maar verspreid het gerucht over de tribunes dat er iemand langs gaat komen met een flinke zak geld om de club op te kopen en de idealen van supportersinspraak en arbeiders-ethos gaan bij velen met alle plezier op de schop.
Dezer dagen krijgt het gerucht de naam Boekhoorn mee en te pas en te onpas wordt door supporters de komst van de Messias aangekondigd om alles wat krom is recht te trekken en een nieuw tijdperk van weldaad en overvloed in te luiden voor ons gestaag wegkwijnende NEC. Begrijp me niet verkeerd, onze investeerders zijn absoluut onmisbaar en als club en als supporters moeten we deze mensen echt koesteren. Maar als we van een of meerdere investeerders ineens bij voorbaat al gaan verwachten en zelfs bijna eisen dat ze wel even over de brug gaan komen met wat extra centen dan is dat toch de wereld op zijn kop? Het helpt natuurlijk niet dat sommige van onze gewaardeerde geldschieters soms zelf dit soort verwachtingen de wereld in helpen door vrijblijvend wat aankoopsuggesties of toekomstmijmeringen in de media los te laten, maar uiteindelijk mag iedereen zelf doen met zijn of haar geld wat hij of zij wil en daar hebben wij als supporters niks mee te maken.
Sterker nog, moet je als supporter van een zogenaamde volksclub eigenlijk wel willen dat de club in handen komt van investeerders? Tuurlijk, er zijn legio praktische voorbeelden te vinden zowel ten faveure van als tegen een overname van een club door investeerders. AZ staat ons nog allemaal goed bij als een mogelijk argument voor beide kanten (ze pakken de landstitel, maar ze kunnen ook van de een op de andere dag hun hele financiële basis onderuit geschopt krijgen). In Engeland zijn er ook legio voorbeelden te vinden van succesverhalen (Chelsea) versus supportersnachtmerries (Liverpool, ManU). En natuurlijk zijn er altijd slimme constructies te bedenken waar het juist wel of helemaal niet werkt. Je kunt ongetwijfeld hele pagina’s volschrijven met discussies en dan nog steeds zonder enige werkbare conclusie achterblijven.
Persoonlijk kijk ik dan ook liever wat fundamenteler. Een investeerder is per definitie een passant. Hoe verknocht iemand ook is aan een club of hoe ingenieus bepaalde geldstromen ook over langere termijn verweven worden in het huishoudboekje, een echte volksclub mag eigenlijk nooit een speelbal worden van passanten, in welke geleding dan ook. Hans van Delft is ook zo’n passant en hij heeft ons mede met diverse financiële perikelen opgezadeld, maar net als Munsterman bij FC Twente begreep hij in ieder geval wel dat een volksclub nooit een privé-speeltje mag worden. Zijn persoonlijke aanvaringen met Marcel Boekhoorn zullen bekend zijn. Ooit zei de GDL hier zelf over in het blad Voetbal International (excuses voor de lange quote): "Als het aan mijnheer Boekhoorn had gelegen, was er nog veel meer geld geïnvesteerd. Dan zaten we nu met een schuld van twintig miljoen euro of meer. We hebben allemaal een NEC-hart, maar als voorzitter moest ik naar de lange termijn kijken. Iedereen kent de geschiedenis, ik heb alleen maar lopen remmen. Daarom wilde ik ook hoe dan ook geen investeerder of sponsor als mijn opvolger. Dat zijn opportunisten. Ik heb Boekhoorn ook gezegd dat ik het niet zou pikken als hij een stroman zou aanstellen. [..] NEC is geen speeltje voor miljonairs. Het is een trotse, oude volksclub die ik vast in het linkerrijtje van de Eredivisie wil zien spelen." Of die schuld van 20 miljoen nu echt gebeurd zou zijn en of dat nou zoveel erger is dan de etterlijke miljoenen schuld waar hij zelf de club in liet verzinken is een discussie voor een andere keer, maar in ieder geval begrijpt hij wel de vergankelijkheid van de passant.
Investeerders en sponsors zijn belangrijk, cruciaal zelfs, in het hedendaagse profvoetbal. We mogen de Hendriksen, Boekhoorns, Bonsen en Van Delfts van deze wereld dan ook zeer dankbaar zijn voor het vele geld dat ze in onze club pompen. Maar daar hoort het ook te stoppen. Investeerders zijn investeerders, of het nou Marcel Boekhoorn of Kaashandel van Dreumel is. Uiteindelijk is de club wel van de regio, van ons allemaal. En geen enkel individu mag verheven zijn boven de club.
Mark