Een nieuw kalenderjaar is aangebroken. Het WK zit erop en NEC is weer teruggekeerd uit haar Spaanse trainingskamp. Onkarakteristiek voor deze periode staat er dit weekend zowaar alweer een competitiewedstrijd op het programma. Wat heet: NEC krijgt zondagmiddag Ajax op bezoek. Daarna volgt een doordeweekse bekerpot tegen Almere City. En dan is er het weekend erop de Derby. Drie interessante wedstrijden dus om 2023 mee af te trappen.
Ondertussen heeft Aalbers alvast wat ultimatums gesteld voor contractverlengingen aan diverse spelers en heeft hij eveneens de hoop uitgesproken op aanvallende versterkingen. Het transferraam is open tot het eind van deze maand, maar er zijn natuurlijk al flink wat belangrijke wedstrijden te spelen in januari. Het lijkt er dus sterk op dat we voorlopig nog zullen moeten doormodderen in de lijn van de eerste seizoenshelft en hopen op een miraculeuze verbetering in het voetbal van Dimata of Marques, of dat Tavsan plotseling het licht gezien heeft in Spanje. De huidige negende plek op de ranglijst mag er dan op papier prima uit zien, we moeten niet vergeten dat zonder de twee overwinningen voor de winterstop tegen Cambuur en RKC we nu gewoon keihard in de degradatiezone hadden gestaan. De verschillen onderin zijn erg klein en zonder aanvallende versterking hoeven we ons dit seizoen echt geen illusies te maken, ongeacht hoe fraai ons middenveld er momenteel uit ziet. Defensieve degelijkheid is altijd een goede basis en voor NEC altijd een belangrijk uitgangspunt, maar zonder goals blijft het voornamelijk toch naar beneden kijken in 2023. Probleem is alleen natuurlijk dat iedereen in de winterse transferperiode achter aanvallende versterkingen aan zit. Diepgaande buitenspelers met genoeg kwaliteit om mee te draaien in de middenmoot en die bekend zijn met het Nederlandse profvoetbal – want ze zullen er direct moeten staan als je ze haalt – zijn dun gezaaid. Er wordt dus meteen al veel gevraagd van Carlos Aalbers’ scoutingnetwerk.
Wilco van Schaik kijkt niet graag naar beneden, liet hij ons ook weer weten tijdens zijn nieuwjaarsvideo op YouTube. Rechtstreeks uit het ‘Management 101′ boekje probeerde hij ons te onderwijzen over het reilen en zeilen van een professionele voetbalclub in de hedendaagse wereld. Stabiliteit is een achterhaalde term, zo stelde hij. In de huidige situatie vol met economische, politieke en millieu-crises is er geen plaats meer voor stabiliteit, was zijn boodschap. We moeten de chaos en onzekerheid omarmen, was zijn pleidooi. En dit was toevallig ook precies hoe onze suikeroom Marcel Boekhoorn naar het bedrijfsleven keek: je moet gokken, je kans grijpen, durven investeren in de toekomst.
Het lijkt gestoeld op het inmiddels al lang ingeburgerde en in managementkringen uiterst trendy VOCA-model (VUCA voor de Anglicisten met Google interesse): volatiliteit, onzekerheid, complexiteit, ambiguiteit. Probleem is alleen dat dit model veelal verkeerd geïnterpreteerd wordt en Wilco en consorten lijken diezelfde valkuil in te duiken, met allerhande ellende van dien. Veel managers horen namelijk termen als VUCA, structurele onzekerheid en chaosmanagement en denken dan: “Oh, waarom ons zorgen maken over planning en strategie, als er een geaccepteerd model is dat ons vertelt dat er niet te plannen valt voor de huidige wispelturige maatschappij?” Oftewel: gewoon doorpakken en investeren, dan kijken we later wel of en hoe we dat geld ooit terugkrijgen.
In werkelijkheid probeert dit managementmodel juist om zekerheid en structuur in te bouwen in een bedrijfsplan, met het doel om de invloed van dit soort onzekerheid en snelle veranderingen te kunnen ondervangen. Dus als je weet dat de kans groot is dat je energieprijzen zullen fluctueren of dat je in één klap je hele financiële huishouding naar de knoppen ziet gaan door een degradatie, bouw dan nu alvast een vangnet in medens financiële zuinigheid en investering in je randvoorwaarden (bijvoorbeeld een goede jeugdopleiding of je stadion). Marcel Boekhoorn is groot geworden met risico’s nemen via gedurfde investeringen en het stroomlijnen van de bedrijfsvoering; investeren op de korte termijn om resultaten te halen op de lange termijn. Maar kun je een professionele voetbalclub met diepe banden in de lokale gemeenschap en gecompliceerde verbintenissen met de lokale politiek echt vergelijken met een groothandel of industrieel complex?
De tijd zal het leren. Boekhoorn heeft meer verstand van de financiële markt en investeringen in zijn kleine teen dan twintig DTH redacties in het kwadraat. Dus wie zijn wij om Wilco’s woorden in twijfel te trekken als hij zegt dat we op zijn Boekhoorn’s moeten durven te investeren in de toekomst, omdat dat de enige weg is voor profclubs om te overleven in het hedendaagse voetbal? Er zal ongetwijfeld een kern van waarheid in zitten. Desalniettemin weten wij door schade en schande ook dat de geschiedenis zich doorgaans herhaalt en dat met geld smijten om je uit de directe zorgen te kopen voor NEC nooit gewerkt heeft. Boekhoorn is een fantastische supporter voor onze club, niemand die dat zal betwisten. We zullen hem altijd dankbaar zijn en blijven voor zijn liefde voor NEC en zijn onvoorwaardelijke steun. Maar Boekhoorn zal er niet altijd zijn en het gevaar is telkens weer dat NEC boven haar stand probeert te leven met geld dat er niet is. AZ Alkmaar is een prachtig voorbeeld om je aan te spiegelen als club van wat er mogelijk is met beperkte middelen, maar het is ook een club met een ander achterland dan NEC.
Onze noorderburen proberen nu al jaren met enorme financiële injecties en een modern trainingscomplex om aan te haken bij de Nederlandse top, maar het lukte ze nooit echt. En kijk waar ze nu staan, zonder Russische maffiacenten. De hoogdravende plannen overleven helaas de toets van de realiteit niet. Er zijn niet genoeg ècht grote bedrijven met binding met Nijmegen voor structurele grote sponsordeals, er is te weinig draagvlak voor lucratieve inkomsten uit NEC-merchandise (hoeveel mensen zie je nou echt dagelijks over straat lopen in een NEC-shirt in Nijmegen? Laat staan het meest actuele model; ik grijp nog altijd terug naar mijn balkenshirt uit medio jaren ’90) en er valt momenteel ook bekant niks te halen uit stadionexploitatie.
Het stadion is dus een van die dingen waar je eventueel wel concrete stappen mee kunt maken, maar juist dat stadiondossier zit nu al jaren muurvast. En Wilco’s nieuwjaarsvideo geeft wat dat betreft ook weinig hoop. Een jaar of twee terug was er nog sprake van dat eind 2022 de eerste spade de grond in zou kunnen, maar nu spreekt Wilco slechts nog de hoop uit dat er dit jaar ‘iets’ kan gebeuren. De veelbesproken drie huizenbouwontwerpen uit het ‘Ons Nest’ initiatief lijken inmiddels allemaal op losse schroeven te staan en er wordt nu alweer gesproken over een minder ambitieus alternatief, wat dat ook moge zijn. En passant tikt NEC over het afgelopen kalenderjaar een verlies van ruim drie miljoen (!) af, al werd dit voor een deel gedreven door het instorten van het stadionuitvak. Maar dat geeft niks, ome Marcel betaalt en NEC droomt vrolijk verder in de geest van VOCA.
Wij hebben de antwoorden ook niet, maar de ambitie hebben om structureel mee te doen in de Nederlandse subtop en jaarlijks te strijden om Europees voetbal lijkt toch een brug te ver voor Nijmegen, met alle respect voor Wilco en Marcel. Dat is maar zeer weinig clubs in Nederland gegeven en onder die clubs zitten er meerdere met een veel gezondere huishouding dan NEC. Denk bijvoorbeeld aan Heracles dat ondanks een pijnlijke en onverwachte degradatie wel financieel verantwoord bezig is en blijft. Financieel gezond worden lijkt ons geen utopie in de hedendaagse maatschappij, wat Wilco ook verkondigt. Integendeel. Het is de broodnodige basis voor een NEC dat over twintig of dertig jaar nog steeds profvoetbal speelt, of dat nou Ere- of Eerste Divisie is. Hopelijk dat Carlos Aalbers hierin wel een positieve rol kan spelen, door spelers lucratief te verkopen en talentvolle jongens goedkoop binnen te halen. Totdat het stadionprobleem is opgelost lijkt dat in elk geval op de korte termijn toch de enige manier om het hoofd boven water te houden zonder Boekhoorn.
Mark